İngiliz Alfabesi ve Spelling - erken yaşta öğrenenler için -

The English Alphabet and Spelling, for children

İngiliz Alfabesi ve Spelling


Merhaba sevgili çocuklar,
Konu anlatımlarına abecesinden başlıyoruz. =)
 
Öncelikle görseldeki İngiliz Alfabesini inceleyip genel bir fikir edinmenizi isterim. Lütfen bir bakın bakalım toplam kaç harf var, tanımadığınız harfler var mı, bizim alfabemizden farklı mı? Ne yönden benzer veya farklı? Sizce yazarken hiç yazım hatası yapmış mıyımdır? Ve harflerin okunuşunu biliyor musunuz?
 
İngiliz Alfabesi ve Spelling

İngilizce Alfabe (The English Alphabet)
 
A-a B-b C-c D-d E-e F-f G-g H-h I-i J-j K-k L-l M-m N-n O-o P-p Q-q R-r S-s T-t U-u V-v W-w X-x Y-y Z-z
 
5 sesli harf (vowel): a, e, i, o, u
21 sessiz harf (consonant): b, c, d, f, g, h, j, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, w, x, y, z
Toplam 26 harften (letter) oluşuyor.
 
Peki İngiliz alfabesinde harfleri neye göre sesli ve sessiz olarak ayırıyoruz?
 
Telaffuzlarına göre! Harfi, sesi ağızımızdan çıkarken, dilimiz, dişlerimiz veya dudaklarımızı birbirine değdirmeden ağzımız açık söylüyorsak sesli (vowel); dilimiz, dişlerimiz ve dudaklarımızdan birini veya daha fazlasını kullanıyorsak sessiz (consonant) olarak kabul ediyoruz.
 
Bu tanıma göre “y” harfinin bazı kelimelerdeki söylenişi kafa karıştırıcı olabilir. Okullarda genellikle “y” harfini sadece sessiz harf olarak öğretiyorlar ancak bazen hatta çoğunlukla bu harf kelime içindeki yerine göre sesli sayılabiliyor.
 
“Y” harfi sadece
kelime veya hecenin BAŞINDAYSA (ör. yellow, lawyer) sessiz harf gibi telaffuz edilir
ama
kelimede başka sesli harf yoksa (ör. my, gym),
kelimenin SONUNDA (ör. baby, monkey),
hecenin ORTASINDA (ör. system, pyramid) veya
hecenin SONUNDAYSA (ör. bicycle, dynamite)
(ki bulunduğu İngilizce sözcüklerin çoğunda bu konumlarda) sesli harf gibi okunur.
 
Örnek kelimelere tıklayarak okunuşlarını sözlükten tekrar dinlemenizi öneririm. Sözlüklere aşina olmanız için linkleri ben verdim, sanırım bunu bir daha yapmayacağım. İngiliz aksanında dinlemek için UK yazan hoparlör işaretine, Amerikan aksanında dinlemek için US yazana basmanız gerekir. Ve sözlük kullanımıyla alakalı şu yazıları lütfen okuyun. Ama bu konu bittikten sonra:
 
İngilizce nasıl okunuyor
 
İngiliz alfabesi de Türk alfabesi gibi Latin alfabesi harflerinden türetilmiştir. Kullandığımız harflerin çoğu ortak olsa da 29 harflik Türkçe alfabesinde bulunan ç, ğ, küçük “ı” veya büyük “İ”, ö, ş, ü harfleri İngiliz alfabesinde bulunmaz. Buna karşılık bizde olmayan q, w, x harfleri vardır. Genelde bilgisayar ve internet dilinde bahsi geçen “Türkçe karakterler” ise bu İngilizce’de olmayan noktalı harflerimizdir. Örneğin yakın zamana kadar Türkçe karakter kullanarak e-posta adresi alınamıyordu, ismimde bolca bulunduğundan (tuğçeandıç) mail adresimi "tugceandic" olarak almıştım. Sanırım şimdi bazı mail sağlayıcılarından alınabiliyor.
 
Ve sizinle paylaştığım alfabeyi tekrar inceledim, yazım yanlışı yapmamışım. :) İngilizce’de “I-i” ve “J-j” harfleri büyük harfse (uppercase) noktasız, küçük harfse (lowercase) noktalı yazılıyor. İyi İngilizce bilen kişilerin bile sıklıkla bu konuda hataya düştüğünü görüyorum, dikkatinizi çekmek istedim.
 
Spelling
 
“Spelling” İngilizce’de başlıca iki anlama geliyor:
1. imla, yazım (ör. spelling mistake, yazım hatası)
2. heceleme (İngilizce’de kelimeyi harflerine doğru sıralamayla ayırma)
 
Biz şimdi heceleme anlamına bakacağız. İngiliz dil biliminde de elbette hecelemek var ancak genel olarak kelimeler harf harf bölünüyor, buna da “spelling” deniyor. Bizim örneğin telefon görüşmelerinde karşı tarafın anlamadığı sözcükleri kodlamamız gibi...
 
Türkiye’de olan: 
- Soy isminizi kodlar mısınız? 
- Tabi, “Adana, Niğde, Denizli, Irak, Çorum”. (Andıç). (Isparta sonradan aklıma geldi, Irak nereden çıkmış =)) 
 
İngilizce konuşulan bir ülkede olan:
- How do you spell your surname? 
- A – N – D – I – C. (Andic).
 
İşte burada da spelling’in okullardaki “spelling bee” yarışması harici günlük bir kullanımına örnek vermiş olduk.
 
İngilizce’de alfabeyi bilmek işinize yarayacak fakat kelimeleri görünce şıp diye okuyabilmenize yetmeyecek. Türkçe genel olarak yazıldığı gibi okunan bir dil. (Genel olarak diyorum çünkü “geleceğim” yazıp “gelicem” diye okuyoruz yoksa Türkçe prensip olarak yazıldığı gibi okunur.) Bu sebeple Türkler yabancı dil öğrenirken mantığı anlamaları uzun sürüyor ve telaffuzda zorlanıyorlar.
 
Bir karşılaştırma yapalım:
 
Türk alfabesindeki sesleri bilen biri “maymun” kelimesini okumak istediğinde alfabeden “mm, a, yy, mm, u, nn” seslerini birleştiriyor ve hop, maymun çıkıyor.
 
Halbuki İngilizce’de aynısını yaparsak, yine maymundan gidelim “monkey” olsun, bakıyoruz alfabedeki seslere “em, o, en, key, ii, vay” (kıro gibi yazdım, çok pardon) oldu mu sana emoenkeyiivay. Böyle okunmuyor ki. Bilmeyen şuradan “monkey” karşılaştırsın lütfen. :)
 
İngilizce’de kelime içindeki harfler diğer seslerle etkileşime geçip farklı şekillerde okunabiliyor. Bunun kuralları var, zaman içinde öğreneceksiniz ve ilk kez gördüğünüz kelimelerin bile çoğunu telaffuz edebileceksiniz, kural hatırlamanıza gerek yok, önceden öğrendiğiniz sözcüklerden yola çıkarak doğal yolla gelişecek zaten.
 
İngiliz alfabesinde Amerikan ve İngiliz aksanı arasındaki en belirgin fark “z” harfinin okunuşu. Onu da alfabe ve spelling öğrenerek pratik edebilmeniz için hazırladığım şu videodan izleyebilirsiniz:
 

Ve geldik en sevdiğiniz kısma; ödev, ha, ha, ha!

Videoyu bitirdiğinizde ara ara rastgele İngilizce sözcükler seçerek "spelling" yapmanızı, videoya birkaç  kez dönerek pekiştirmenizi ve harflerin yazımına da alışmanız için önce alfabeyi birkaç sefer, sonra neden bahsettiğini hiç anlamasanız dahi bir İngilizce metni hem kağıda hem de bilgisayarda tekrar yazmanızı öneririm. Rastgele kelimeleri ve metni saçma bir kaynaktan seçmezsiniz değil mi? Ben bir tane önereyim: NatGeo Kids.
 
Sorunuz olursa yazın lütfen. Başka konularda görüşmek üzere. Hoşça kalın,
Ms. Andıç

You Might Also Like

2 comments

Merhaba, merhaba?

Yabancı dil eğitimi üzerine paylaşacağım çok şey var. Bunlardan ikisi;
Eğitim şart.
Ve İngilizce, öğrenmesi en kolay dillerden biri.
Devamını yazıyorum :) Takipte kalın! ♡